การจัดหมวดหมู่วัสดุห้องสมุดโรงพยาบาลกลาง แบ่งออกได้ดังนี้

1. ระบบการจัดหมวดหมู่หนังสือ

2. ระบบการจัดหมวดหมู่โสตทัศนวัสดุ

3. ระบบการจัดหมวดหมู่สิ่งพิมพ์พิเศษ เช่นจุลสารและกฤตภาค

1. ระบบการจัดหมวดหมู่หนังสือ เนื่องจากห้องสมุดโรงพยาบาลกลาง เป็นห้องสมุดเฉพาะทางการแพทย์ หนังสือส่วนใหญ่จะมีเนื้อหาทางการแพทย์ พยาบาล และอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องทางการแพทย์และสาธารณสุข ดังนั้น เพื่อใช้ประโยชน์ได้เต็มที่ จึงได้นำระบบที่ห้องสมุดส่วนใหญ่นิยมนำมาจัดหมวดหมู่ 2 ระบบด้วยกัน คือ

1.1 ระบบการจัดหมู่แบบหอสมุดแพทย์แห่งชาติอเมริกัน ( National library of Medicine

Classification System)

1.2 ระบบการจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System)

1.1 ระบบการจัดหมู่แบบหอสมุดแพทย์แห่งชาติอเมริกัน (National Library of Medicine Classification System) หรือเรียกย่อๆ ว่า NLM เป็นระบบที่ดัดแปลงมาจากระบบการจัดหมู่หนังสือแบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันหรือเรียกย่อๆ ว่า LC

การกำหนดสัญลักษณ์ของหมวดหมู่ NLM แบ่งออกเป็นดังนี้

1.1.1. หนังสือที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการแพทย์พื้นฐานหรือปรีคลินิกใช้อักษร QS-QZ แทน ดังนี้

QS แทน กายวิภาคศาสตร์ของมนุษย์

1 – 132 แทน กายวิภาคศาสตร์

504 - 532.5 แทน จุลกายวิภาคศาสตร์

604 - 681 แทน วิทยาการเกี่ยวกับกำเนิดและการเจริญเติบโต

ของตัวอ่อน

QT แทน สรีรวิทยา

1 - 33.1 แทน ความรู้ทั่วไป

34 - 37.5 แทน ฟิสิกส์ คณิตศาสตร์ และวิศวกรรมศาสตร์

104 - 172 แทน กายวิภาคศาสตร์ของมนุษย์

180 - 275 แทน กายวิภาคศาสตร์และสุขศาสตร์ สุขวิทยา

QU แทน ชีวเคมี

QW แทน วิทยาแบคทีเรียและภูมิคุ้มกัน

1 - 300 แทน จุลชีววิทยา

500 - 949 แทน วิทยาภูมิคุ้มกัน

QX แทน ปรสิตวิทยา

QY แทน พยาธิวิทยาคลินิก

1 - 350 แทน ความรู้ทั่วไป

400 - 490 แทน เลือด

QZ แทน พยาธิวิทยา

1.1.2. หนังสือที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับวิชาการแพทย์และศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง ใช้อักษร W, WA – WZ แทน ดังนี้

W แทน วิชาชีพแพทย์

1 - 96 แทน ความรู้ทั่วไป

100 - 275 แทน แพทยศาสตร์ ทันตแพทยศาสตร์ และการ

วางแผนการใช้ยา

322 - 323 แทน การให้บริการทางการแพทย์

601 - 925 แทน นิติเวชศาสตร์ และทันตแพทยศาสตร์

WA แทน สาธารณสุขศาสตร์

1 - 106 แทน ความรู้ทั่วไป

108 - 245 แทน เวชศาสตร์ป้องกัน

250 - 292 แทน อุบัติเหตุและการบาดเจ็บ

300 – 395 แทน ปัญหาสุขภาพเฉพาะกลุ่ม

400 - 498 แทน อาชีวเวชศาสตร์ สุขภาพ และสุขวิทยา

525- 590 แทน การบริหารจัดการสุขภาพและหน่วยงาน

รับผิดชอบ

670 - 874 แทน อนามัยและการรักษาสิ่งแวดล้อม

900 - 950 แทน สถิติและการสำรวจ

WB แทน อายุรศาสตร์

1 - 130 แทน ความรู้ทั่วไป

141 - 293 แทน การวินิจฉัยโรคทั่วไป

300 – 962 แทน การรักษา

WC แทน โรคติดเชื้อต่าง ๆ

WD 100 - 175 แทน ภาวะทุพโภชนาการ

200 – 226 แทน การเผาผลาญอาหารและโรคจากการเผาผลาญ

อาหาร

300 – 375 แทน โรคเกิดจากภูมิคุ้มกัน การไวเกินต่อสารต่าง ๆ

400 - 430 แทน พิษสัตว์

500 – 530 แทน พืชเป็นพิษ

600 - 670 แทน โรคเกิดจากตัวกระทำทางธรรมชาติ

700 – 758 แทน เวชศาสตร์การบินและแพทย์อวกาศ

WE แทน ระบบกล้ามเนื้อและโครงกระดูก

1 - 190 แทน ความรู้ทั่วไป

200 - 600 แทน แยกโดยเนื้อเยื่อ

700 - 800 แทน แยกแต่ละส่วน

WF แทน ระบบทางเดินหายใจ

1 - 900 แทน ความรู้ทั่วไป

970 - 985 แทน ทรวงอก และศัลยกรรมทรวงอก

WG แทน ระบบหัวใจร่วมหลอดเลือด

1 -170 แทน ความรู้ทั่วไป

200 - 460 แทน หัวใจ

500 - 700 แทน หลอดเลือด

WH แทน ระบบทางเดินของเลือดและน้ำเหลือง

WI แทน ระบบกระเพาะอาหารและลำไส้

1 - 250 แทน ความรู้ทั่วไป

300 - 387 แทน ท้อง

400 - 575 แทน ลำไส้เล็ก

600 - 650 แทน ลำไส้ใหญ่

700 - 770 แทน ตับและถุงน้ำดี

800 - 820 แทน ตับอ่อน

900 - 970 แทน ช่องท้องและการศัลยกรรมช่องท้อง

WJ แทน ระบบปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์

1 - 190 แทน ความรู้ทั่วไป

300 – 378 แทน ไต

400 แทน ท่อปัสสาวะ

500 - 504 แทน กระเพาะปัสสาวะ

600 แทน หลอดปัสสาวะ

700 – 875 แทน อวัยวะสืบพันธุ์ชาย

WK แทน ระบบต่อมไร้ท่อ

1 - 190 แทน ความรู้ทั่วไป

200 - แทน ต่อมธัยรอยด์

300 แทน ต่อมพาราธัยรอยด์

350 แทน ต่อมไพนีล

400 แทน ต่อมไทมัส

500- แทน ต่อมปิตูฮิตารี่

700- แทน ต่อมหมวกไต

800- แทน อิสเล็ทส์ ออฟ แลงเกอร์แฮนดส

Islets of Langerhands

900- แทน ต่อมเพศ

WL แทน ระบบประสาท

1 - 203 แทน ความรู้ทั่วไป

300 - 405 แทน ระบบประสาทส่วนกลาง

500 - 544 แทน เส้นประสาทส่วนกลาง

600 - 610 แทน ระบบประสาทอิสระ

700 - 710 แทน อวัยวะประสาทสัมผัส

WM แทน จิตเวชวิทยา

WN แทน รังสีวิทยา

1 - 160 แทน ความรู้ทั่วไป

180 - 240 แทน รังสีวินิจฉัย ภาพรังสี

250 - 250.5 แทน รังสีวิทยา

300 - 340 แทน เรเดียม

415 - 665 แทน กัมมันตภาพรังสี

WO แทน ศัลยศาสตร์

1 - 75 แทน ความรู้ทั่วไป

100 - 149 แทน ศัลยกรรมทั่วไป

162 -198 แทน การดูแลก่อนการผ่าตัด เครื่องมือและอุปกรณ์

200 - 460 แทน การดมยา

500 - 517 แทน การผ่าตัด และเทคนิคการผ่าตัด

600 - 640 แทน ศัลยกรรมตบแต่ง

660 - 690 แทน การปลูกถ่ายอวัยวะ

700 - 820 แทน บาดแผลและบาดเจ็บ

925 - 950 แทน ศัลยกรรมตามกลุ่มอายุ

WP แทน นรีเวชวิทยา

1 - 390 แทน ความรู้ทั่ว ๆไป

400 - 480 แทน มดลูก และคอมดลูก

505 - 660 แทน สรีรวิทยา และความผิดปกติของระบบ

800 - 910 แทน เต้านม

WQ แทน สูติศาสตร์

1 - 175 แทน ความรู้ทั่วไป

200 - 260 แทน ครรภ์

300 - 330 แทน การคลอด

400 - 450 แทน การผ่าท้องคลอด

500- 505 แทน ภาวะหลังคลอด

WR แทน วิทยาโรคผิวหนัง

WS แทน กุมารเวชศาสตร์

1 - 141 แทน ความรู้ทั่วไป

200 - 463 แทน โรคเด็ก

260 - 368 แทน แยกตามระบบโรค

405 – 463 แทน แยกตามอายุ

WT แทน เวชศาสตร์วัยชรา โรคเรื้อรัง

1 - 39 แทน ความรู้ทั่วไป

100 - 166 แทน โรคทางพันธุกรรม

500 แทน โรคเรื้อรัง

WU แทน ทันตแพทยศาสตร์ ศัลยกรรมช่องปาก

1 - 290 แทน ความรู้ทั่วไป

300 - 360 แทน ศัลยกรรมช่องปาก

400 - 440 แทน ศัลยกรรมจัดฟัน

470 - 490 แทน ทันตกรรมเฉพาะกลุ่ม

500 - 530 แทน ฟันปลอม

600 - 640 แทน ศัลยกรรมช่องปาก

WV แทน โสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา

1 - 190 แทน ความรู้ทั่ว ๆ ไป

200 - 290 แทน หู

300 - 358 แทน จมูกและโพรงจมูก

400 - 440 แทน คอ

500 - 540 แทน กล่องเสียง

WW แทน จักษุวิทยา

1 - 100 แทน ความรู้ทั่วไป

101 - 170 แทน ตา

202 - 290 แทน ส่วนประกอบของตา

300 - 320 แทน การตรวจตา

350 - 358 แทน วัสดุอุปกรณ์

400 - 440 แทน กล้ามเนื้อตา

475 - 480 แทน โรคตา

505 - 525 แทน อาชีวเวชศาสตร์ และการบาดเจ็บที่ตา

600- แทน การวัดสายตาประกอบแว่น

WX แทน กิจการโรงพยาบาล

1 - 100.5 แทน ความรู้ทั่วไป

150 - 190 แทน การบริหารโรงพยาบาล

200 – 225 แทน หน่วยงาน และแผนกต่างๆ ในโรงพยาบาล

WY แทน การพยาบาล

1 - 100.5 แทน ความรู้ทั่วไป

101 - 145 แทน การพยาบาลเฉพาะทาง

150 - 164 แทน วิธีการดูแลคนไข้เฉพาะสาขา

191 - 200 แทน การพยาบาลด้านอื่น ๆ

300 แทน แบ่งตามประเทศ

WZ แทน ประวัติการแพทย์

1 - 40 แทน ความรู้ทั่วไป

51 - 80.5 แทน ประวัติ (แยกตามช่วงเวลาที่ตั้ง)

100 - 150 แทน ชีวประวัติ

200 -225 แทน ต้นฉบับตัวเขียน

230 -260 แทน ข้อมูลระยะแรก ๆ

270 แทน สารานุกรมอเมริกา

290 - 294 แทน สิ่งพิมพ์ฉบับปัจจุบัน และข้อวิจารณ์งาน

พิมพ์ยุคที่ผ่านมา

305 -350 แทน เรื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการแพทย์

1.2 ระบบการจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) หรือเรียกย่อๆว่าระบบ DC เป็นระบบที่ใช้เลขอารบิค 3 ตัว แสดงหมวดหมู่ของหนังสือแต่ละหมวด โดยแบ่งออกเป็น 10 หมวดใหญ่ๆ และแบ่งเป็นหมู่ย่อยได้ ดังนี้

หมวด 000 แทน ความรู้ทั่วไป

010 แทน บรรณานุกรมและบัญชีรายการ (แค็ตตาล็อก)

020 แทน บรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์

030 แทน หนังสือรวบรวมความรู้ทั่วไป สารานุกรม

040 แทน (ไม่ได้กำหนดใช้)

050 แทน สิ่งพิมพ์ต่อเนื่องวารสาร และดรรชนีของ

สิ่งพิมพ์ต่อเนื่องดรรชนีวารสาร

060 แทน องค์การต่างๆและพิพิธภัณฑ์วิทยา

070 แทน วารสารศาสตร์ การพิมพ์

080 แทน รวมเรื่องทั่วไปที่ไม่อาจจัดลงในหมวดหมู่ใดหมวด

หนึ่งได้

090 แทน หนังสือต้นฉบับตัวเขียนหนังสือหายาก

หมวด 100 แทน ปรัชญา

110 แทน อภิปรัชญา

120 แทน ทฤษฎีแห่งความรู้ ความเป็นมนุษย์

130 แทน จิตวิทยานามธรรม

140 แทน ความคิดทางปรัชญาเฉพาะกลุ่ม

150 แทน จิตวิทยา

160 แทน ตรรกวิทยา

170 แทน จริยศาสตร์ จริยธรรม ศีลธรรม

180 แทน ปรัชญาสมัยโบราณ ปรัชญาสมัยกลาง ปรัชญา

ตะวันตก

190 แทน ปรัชญาตะวันตกสมัยใหม่

หมวด 200 แทน ศาสนา

210 แทน ศาสนาธรรมชาติ

220 แทน คัมภีร์ไบเบิล

230 แทน เทววิทยาตามแนวคริสตศาสนา

240 แทน ศีลธรรมของชาวคริสเตียน

250 แทน คริสตศาสนาในท้องถิ่นและระเบียบแบบแผนปฏิบัติ

260 แทน สังคมของชาวคริสต์และศาสนศาสตร์

270 แทน ประวัติคริสตศาสนา

280 แทน นิกายต่างๆ ในคริสตศาสนา

290 แทน ศาสนาเปรียบเทียบและศาสนาอื่น

หมวด 300 แทน สังคมศาสตร์

310 แทน สถิติทั่วไป

320 แทน รัฐศาสตร์ การเมือง

330 แทน เศรษฐศาสตร์

340 แทน กฏหมาย

350 แทน รัฐประศาสนศาสตร์ การบริหารรัฐกิจ การบริหาร

กองทัพ

360 แทน ปัญหาสังคมและบริการสังคม

370 แทน การศึกษา

380 แทน การพาณิชย์ การสื่อสาร การขนส่ง

390 แทน ขนบธรรมเนียม ประเพณี คติชนวิทยา

หมวด 400 แทน ภาษา

410 แทน ภาษาศาสตร์

420 แทน ภาษาอังกฤษ

430 แทน ภาษาเยอรมัน

440 แทน ภาษาฝรั่งเศส

450 แทน ภาษาอิตาเลียน

460 แทน ภาษาสเปน ภาษาโปรตุเกส

470 แทน ภาษาละติน

480 แทน ภาษากรีก

490 แทน ภาษาอื่นๆ

หมวด 500 แทน วิทยาศาสตร์

510 แทน คณิตศาสตร์

520 แทน ดาราศาสตร์

530 แทน ฟิสิกส์

540 แทน เคมี

550 แทน การศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับโลก

560 แทน บรรพชีวินวิทยา

570 แทน วิทยาศาสตร์ของสิ่งมีชีวิต ชีววิทยา

580 แทน วิทยาศาสตร์เกี่ยวกับพืช พฤกษศาสตร์

590 แทน วิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสัตว์ สัตววิทยา

หมวด 600 แทน เทคโนโลยี

610 แทน แพทยศาสตร์

620 แทน วิศวกรรมศาสตร์

630 แทน เกษตรศาสตร์

640 แทน คหกรรมศาสตร์

650 แทน การจัดการธุรกิจ

660 แทน วิศวกรรมเคมี และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง

670 แทน โรงงาน ผลิตภัณฑ์จากโรงงาน

680 แทน โรงงานผลิตสิ่งของเพื่อประโยชน์เฉพาะอย่าง

690 แทน การก่อสร้างและวัสดุก่อสร้าง

หมวด 700 แทน ศิลปะ วิจิตรศิลป์ มัณฑนศิลป์

710 แทน ศิลปะภูมิทัศน์หรือภูมิสถาปัตย์ การออกแบบบริเวณ

พื้นที่

720 แทน สถาปัตยกรรม

730 แทน ประติมากรรม และศิลปะทรงตัว

740 แทน การวาดเส้น และศิลปะตกแต่ง

750 แทน จิตรกรรม การเขียนภาพ

760 แทน เลขศิลป์ หรือศิลปะกราฟฟิก ศิลปะการพิมพ์ภาพ

770 แทน การถ่ายภาพ และภาพถ่าย

780 แทน ดนตรี

790 แทน นันทนาการ ศิลปการแสดง การกีฬา

หมวด 800 แทน วรรณคดี

810 แทน วรรณคดีอเมริกัน

820 แทน วรรณคดีอังกฤษ

830 แทน วรรณคดีเยอรมัน

840 แทน วรรณคดีฝรั่งเศส

850 แทน วรรณคดีอิตาเลียน

860 แทน วรรณคดีสเปน วรรณคดีโปรตุเกส

870 แทน วรรณคดีละติน

880 แทน วรรณคดีกรีก

890 แทน วรรณคดีอื่น ๆ

หมวด 900 แทน ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์

910 แทน ภูมิศาสตร์

920 แทน ชีวประวัติ ประวัติบุคคล

930 แทน ประวัติศาสตร์โลกโบราณ

940 แทน ประวัติศาสตร์ทวีปยุโรป

950 แทน ประวัติศาสตร์ทวีปเอเชีย

960 แทน ประวัติศาสตร์ทวีปแอฟริกา

970 แทน ประวัติศาสตร์ทวีปอเมริกาเหนือ

980 แทน ประวัติศาสตร์ทวีปอเมริกาใต้

990 แทน ประวัติศาสตร์ส่วนอื่น ๆ ของโลก และบริเวณนอกโลก